وقتی فاطمه (س) به سن ازدواج رسید، بعضی از صحابه رسول خدا (ص) و افراد مشهور و ثروتمند از او خواستگاری کردند، اما رسول خدا (ص) در جواب همه آن افراد می فرمود:

امر از ادواج فاطمه به اراده و فرمان پروردگارش وابسته است و من در این زمینه منتظر فرمان پروردگار هستم. تا این که یک روز علی (ع) طبق پیشنهاد بعضی از اصحاب به خانه رسول خدا (ص) رفت. از آمدن علی (ع) در آن ساعت و بعضی صحبت های مقدماتی او، در مورد زندگی و سوابق خودش رسول خدا (ص) متوجه منظور او شد، اگر چه حیا و رعایت ادب خاص در مورد رسول خدا مانع می شد که او صراحتاً منظور خود را بیان کند.

رسول خدا (ص) فرمود یا علی گو این که به خواستگاری فاطمه (س) آمده ای! علی (ع) عرض کرد بلی یا رسول الله (ص)

رسول خدا با چهره ای متبسّم که حاکی از سرور و خوشحالی او بود، فرمود یا علی صبر کن تا من با فاطمه (س) صحبت کنم و نظر او را جویا شوم. و بعد نزد فاطمه رفت و موضوع خواستگاری علی (ع) را با او اظهار فرمود. فاطمه (س) سر خود را پائین انداخت و با سکوت توأم با حیا، رضایت خود را اعلام کرد. رسول خدا (ص) فرمود: «الله اکبر سکوت او به منزله اقرار و رضایت او است.»

در این زمان ملکی به حضور رسول خدا (ص) نازل شد و فرمان پروردگار در مورد ازدواج فاطمه (س) با علی بن ابیطالب (ع) را اعلام کرد و گفت جبرئیل بعد از من نازل خواهد شد و خبرهائی از کرامت پروردگار را ابلاغ خواهد کرد. رسول خدا (ص) در این زمینه فرمود:

فرشته ای نزد من آمد و گفت یا محمد (ص) پروردگار بر تو سلام فرستاد و فرمود: من در ملأ اعلی دخترت فاطمه (س) به ازدواج علی بن ابیطالب (ع) در آوردم، تو هم در زمین آن دو را به ازدواج یکدیگر در آور.

پیامبر اکرم (ص) در مراسم بسیار ساده ای فاطمه (س) را به عقد علی (ع) در آورد و مهریه او پانصد درهم تعیین شد که از فروخته شدن زره جنگی علی (ع) تأمین شد. پیامبر اکرم (ص) به علی (ع) فرمود: چیزی داری که مهریه همسرت قرار بدهی؟! او عرض کرد پدر و مادرم به فدایت، تو از زندگی من آگاهی، من جز یک شمشیر و یک زره و یک شتر چیز دیگری ندارم. رسول خدا (ص) فرمود: به شمشیرت در جنگ ها احتیاج داری و شتر را هم برای کارهای خودت احتیاج داری ولی می توانی زره خود را بفروشی و قیمت آن را مهریه قرار بدهی.

وقتی زره فروخته شد و قیمت آن را علی (ع) حضور رسول خدا (ص) آورد، آن حضرت مقداری از آن پول را به بعضی از اصحاب دادند و فرمودند بروید برای دخترم فاطمه وسایل زندگی- جهیزیه- تهیه کنید. جهیزیه ساده ای برای فاطمه (س) تهیه شد. و آن زندگی شکوهمند پر برکت با همین تشریفات بسیار ساده و بدون ملتزم شدن به آداب و رسوم مزاحم و دست و پا گیر و غیر ضروری که بین اقوام و ملل آن زمان مرسوم بود تحقق یافت. در تمامی رفتارهای مربوط به این عقد ازدواج و مراسم شروع زندگی آن دو بزرگوار رضای پروردگار عالم، و آموزش سادگی زندگی انسان ها مورد عمل قرار گرفت.

ازدواج آسمانی

گفته شد که پیامبر اکرم (ص) در جواب کسانی که از فاطمه (س) خواستگاری می کردند، می فرمود: امر ازدواج فاطمه (س) به اراده و فرمان پروردگارش وابسته است، اما وقتی حضرت علی (ع) به خواستگاری او آمد اظهار خوشحالی کرد و فرمود که: یا علی صبر کن با فاطمه (س) صحبت کنم و نظر او را جویا شوم. گو اینکه اراده خداوند در این موضوع یعنی ازدواج فاطمه (س) با امیرالمونین علی (ع) به رسول خدا (ص) ابلاغ و اعلام شده بود و همچنین بعد از اعلام موافقت با این خواستگاری، فرمود:

فرشته ای نزد من آمد و گفت: یا محمد پروردگارت بر تو سلام فرستاد و فرمود: من در ملأ اعلی دخترت فاطمه (س) را به ازدواج علی بن ابی طالب (ع) در آوردم، تو هم در زمین آن دو را به ازدواج یکدیگر درآور.

از این رفتارها و سخنان رسول اکرم (ص) بر می آید که این ازدواج یک امر عادی و شخصی و فقط مربوط به شخص رسول خدا (ص) و امیرالمؤمنین (ع) و فاطمه زهرا (س) نیست و بلکه ارتباط خاصی به ربوبیّت خداوند و رسالت رسول خدا (ص) و امامت امیرالمونین علی (ع) و همچنین به زندگی انسانهای دیگر دارد.

خداوند عالمیان پیامبران خود را به صورت خاصی تحت آموزش ها و مراقبت ها قرار می داد و آنها را برای مقام پیامبری آماده می کرد، به طوریکه به عنوان نمونه در مورد حضرت موسی (ع) و حفاظت او از کشته شدن به دست فرعون و پرورش او برای مقام پیامبری به این موضوع تصریح فرموده است. این موضوع در قرآن مجید به صراحت ذکر شده است، به طوریکه می فرماید:

« وَأَلْقَيْتُ عَلَيْکَ مَحَبَّةً مِّنِّي وَلِتُصْنَعَ عَلَىٰ عَيْنِي» (طه آیه ۳۹) یعنی محبتی از خود برای تو افکندم تا تحت نظر من پرورش یابی. همچنین فرمود:

«وَﭐصْطَنَعْتُکَ لِنَفْسِي» (طه آیه ۴۱) یعنی تو را برای خود پروردم.

امیرالمؤمنین علی (ع) در مورد رسول خدا (ص) می فرماید:

«و لقد قرن الله به- صلی الله علیه و آله- من لدن أن کان فطیماً اعظم ملک من ملائکتهیسلک به طریق المکارم و محاسن اخلاق العالم، لیله و نهاره » ( نهج البلاغه، خطبه قاصعه، ۱۹۲ )

یعنی از زمانی که رسول خدا (ص) را از شیر گرفتند، خداوند بزرگترین فرشته از فرشتگان خود را با او همراه کرد تا شب و روز به او راه مکارم، و محاسن اخلاق را یاد بدهد.

همچنین امیرالمونین علی(ع) در ضمن سفارش های خود به کمیل بن زیاد فرمود:

« یا کمیل انّ رسول الله (ص) ادّبه الله و هو (ص) ادّبنی و انا اؤدّب المؤمنین و اوّرث الآداب المکرمین » ( تحف العقول ، بخش کلام امیرالمؤمنین علی (ع) یعنی رسول الله (ص) را خود خداوند آموزش داد و آن حضرت مرا آموزش داد و من مؤمنان را آموزش می دهم و کرامت های اخلاقی را برای آنها به ارث می گذارم.

از این دو کلام بر می آید که آموزش و تربیت رسول خدا (ص) از ناحیه اراده مستقیم پروردگار و به طور خاص و از طریق فرشته معینی – حال یا جبرئیل یا ملک دیگر – انجام گرفته و آن حضرت امیرالمونین علی (ع) را به نحوی اختصاصی آموزش داده و آن حضرت هم مؤمنان را آموزش می دهد. یعنی معلم آسمانی انسان ها محسوب می شود.

از طرف دیگر آموزش انسان ها بوسیله پیامبر خدا (ص) و جانشینان حقیقی آن حضرت از دو طریق کلام و رفتارهای رهبران آسمانی انجام می گیرد، یعنی آموزش فقط از طریق کلام و سخن نیست، بلکه خداوند آنها را به عنوان « اسوه حسنه» برای انسان ها معرفی فرموده است، پس طبعاً باید پرورش یافتن آن بزرگواران و حوادث زندگی آنها هم تحت نظر مستقیم خداوند قرار داشته باشد. حال با این توضیح روشن می شود که چرا خداوند عالم به رسولش اعلام فرمود که « من در ملأ اعلی دخترت فاطمه (س) را به ازدواج علی بن ابی طالب درآوردم، تو هم در زمین آن دو را به ازدواج یکدیگر در آور »

یعنی ازدواج ان دو بزرگوار یک امر عادی مربوط به زندگی فقط شخصی آن دو نمی باشد، بلکه خداوند عالم در چنین حادثه اراده خاصی دارد و این ازدواج پر برکت و دارای قداست و عظمت بی پایان باید با اراده و امر او انجام گیرد. اراده خداوند تعلق گرفته است به اینکه از این ازدواج، امام حسن و امام حسین ( علیهما السلام ) دو سرور جوانان بهشت متولّد شوند و در این کانون مقدس پرورش یابند. آن دو بزرگوار در دنیا معلم آسمانی انسان ها و در روز قیامت به صورت زینتی برای عرش پروردگار تجلی خواهند کرد.

واحد پژوهش حوزه به مناسبت پیوند اسمانی امیر المومنین علیه السلام و خانم فاطمه الزهرا سلام الله علیها