​الف ـ انقلاب اسلامی ایران : انقلاب اسلامی ایران را می ­توان سرآغاز رشد اسلام گرایی در دهه­ های اخیر فرض کرد، به عقیده فرد هالیدی انقلاب اسلامی ایران، نخستین انقلاب در تاریخ جدید است که ایدئولوژی حاکم، شکل سازمان، اعضای رهبری کننده و هدف ­های اعلام شده آن، همه در ظاهر و باطن مذهبی بوده. این وجه مذهبی در کنار رویدادهای همزمان با آن، ناگهان توجه جهان را به اسلام جلب کرد . [3]  

حضرت امام خمینی(ره) در سال 1358 در پیامی به جنبش های آزادیبخش می­ نویسند:

به نهضت ما که نهضت اسلامی و مستضعفین است بپیوندید.. . نهضت ما اسلامی است، قبل از آنکه ایرانی باشد . نهضت مستضعفین سراسر جهان است، قبل از آنکه به منطقه­ ای خاص متعلق باشد، حضرت امام خمینی(ره) در ادامه می­افزایند: «ما به پیروی ازاسلام بزرگ از جمیع مستضعفین حمایت می­ کنیم و از شما و هر سازمانی در جهان که برای نجات کشور خویش به پاخاسته است، پشتیبانی می­ کنیم . ما از مبارزات برادران فلسطینی و مردم جنوب لبنان در مقابل اسرائیل غاصب کاملاً پشتیبانی می­ نماییم و به خواست خدای تعالی بر دشمنان بشریت و اسلام پیروز خواهیم شد.[4]

ب ـ شکست ایدئولوژی­ های غیراسلامی : شکست کمونیسم نه تنها به عنوان از بین رفتن همه وعده­ هایی که برای برقراری عدالت اقتصادی و اجتماعی و مبارزه با سلطه داده شده بود، تلقی گردید، بلکه با فروپاشی شوروی و تقسیم شدن آن، جمهوری های مسلمان نشین آسیانه میانه و قفقاز پدید آمدند که وجه غالب در اکثر آنها اسلام بود . تلقی مسلمانان از حلت افول کمونیسم ویژگی ضد دینی آن بود و اینک مسلمانان می خواستند با انجام وظایف اسلامی، هویت خود را اثبات کنند . از سوی دیگر، کشورهای عرب پس از سالها سردادن شعال ناسیونالیسم عربی، نتوانستند اسرائیل را از سرزمین­های اشغالی برانند و در جریان جنگ خلیج فارس وحدت آنها عملاً از بین رفت .[5]

ج ـ بحران هویت در کشورهای مسلمان : عمق غرب زدگی و استحاله در جوامع غربی باعث بروز بحران هویت و از خود بیگانگی در کشورهای مسلمان نشده است به طوری که این بحران هویت باعث شد، جریان های فکری این کشورها به سمت بیداری اسلام و رجوع به آیین­های اصیل اسلامی داشته باشند .

سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب الله لبنان نیز حرکت مقاومت، علیه اشغال­گری اسرائیل را در راستای تکلیف الهی و پیروی از فرامین حضرت امام خمینی(ره) می­ داند و در این باره می­گوید: گروه ­های مختلف متعددی که با عناوین مختلفی فعالیت می­کردند، براساس دو محور هماهنگ شدند و به یکدیگر پیوستند، محور نخست ایمان به ولایت فقیه و التزام به رهبری حکیمانه حضرت امام خمینی(ره) و محور دوم ضرورت قیام و مبارزه با دشمن اسرائیلی، براساس این دو محور، تمام گروه­ های اسلامی به یکدیگر پیوستند و حرکت واحدی را سازمان دادند که امروز به حزب الله معروف است.[6]

د ـ انحطاط و عقب ماندگی داخلی: حاکمیت­ های موجود در کشورهای اسلامی عمدتاً براساس خلافت اسلامی بوده و در این حکومتها که براساس سلطه مستبدانه یک خاندان بر مقدرات مردم استوار بوده است انواع ظلم، غارت گری و بی عدالتی در حق توده های میلیونی اعمال می شده است . حکومت هایی با مطلقه بود خود موجب عقب ماندگی از سایر ملل را برای مردم خود فراهم کرده و موجب شده اند که ملت ستم دیده نیز در مقابل این دولت های در حال احتزاز و عقب مانده دست به قیام و جنبش بزنند . [7]

و ـ هجوم گستردة استعمار غرب: هجوم گستردة استعمار غرب یکی از بسترهای اصلی بروز بیداری اسلام بوده، چرا که مردم تهاجم استعماری کشورهای غربی به ممالک اسلامی و نیز ضعف و ناتوانی حکومت های مسلمان در مقابله با آنها را می دیدند و ملت ستم دیده نیز به خودی خود در سیر بیداری خود به این جنبه ­ها توجه جدی معطوف می­داشتند . [8]

• نگرش ها و باورهای مقاومت اسلامی

برخی بر این باورند كه دو نگرش مقاومت اسلامی ناسیونالیسم فلسطینی و «بنیادگرایی اسلامی درهم آمیخته است. این گروه خود را به «نابودی اسرائیل، هویت صهیونیستی و «جایگزینی حكومت خودگردان فلسطین با یك دولت اسلامی» و «افراشتن بیرق الله در وجب به وجب خاك فلسطین متعهد می داند. این جنبش فلسطین را سرزمین اسلامی می داند كه از سوی غیرمسلمانان به اشغال درآمده است.

حماس، «جهاد» را تنها راه حل مسئله فلسطین و خارج ساختن فلسطین از كنترل اسرائیل را وظیفه مذهبی تمام مسلمانان می داند. حماس، برخلاف سازمان آزادیبخش فلسطین كه در سال 1988 اسرائیل را به رسمیت شناخت، نه تنها مخالف مشروعیت این رژیم است بلكه خواهان نابودی آن و مخالف ماهیت وجودی اسرائیل است. حماس معتقد به تشكیل دولتی اسلامی و پیاده ساختن تمام ابعاد اسلام و تمام جوانب زندگی است.جنبش مقاومت همچنین علاوه بر این كه مقاومت را وظیفه یك یك مسلمین می داند، معتقد به نقش های انقلابی برای تمام افراد جامعه اعم از زن و مرد، معلم و دانشجو و غیره است.