مشاهده می شود حجاب اسلامی که بعنوان سمبلی بیانگر فضائل اسلامی در جامعه دینی است مورد آماج حملات معاندین واقع می شود از جمله ایجاد شبهه و سوال در خصوص مبانی حکم به وجوب حجاب. مانند اینکه اصلا حکم به حجاب چه ثمری دارد؟ اگر ثمری دارد چرا مردان حجاب ندارند؟ از کجا معلوم که اجبار زنان به حجاب زایده تعصب و فشار مردان نسبت به زنان نباشد؟
در پاسخ به این شبه پراکنی ها باید گفت علاوه بر اینکه فضیلت حجاب اسلامی در راستای حفظ حرمت های الهی قابل تبیین است، فضیلت پوشش و حجاب ریشه عمیقی نیز در فرهنگ و اخلاق اجتماعی جوامع بشری دارد فارغ از اینکه آن جوامع پایبند به آموزه های وحیانی باشند یا نه نباشند، در بحث پوشش و حجاب علاوه بر محافظت در برابر سرما و گرما، فضیلت فطری حفظ حیا نیز رکن مبنایی و نقش ویژه ای دارد چه اینکه اگر محوریت فضیلت حیا در کار نبود می بایست در وقتی که هوا معتدل است در بین بسیاری از اقوام، پوشش یا حذف می شد و یا به حداقل می رسید و دلیل دیگری که می توان برای محوریت فضیلت حیا در بحث حجاب مطرح کرد اینکه به حکم حیا؛ «در اکثر جوامع بشری میزان پوشش و لباس بانوان همیشه بیشتر از مردان بوده است»،[1]

این خود دلیلی است بر اینكه پوشش و لباس تنها محافظ شرایط جوی نبوده و محافظت از فضیلت مهمتری به نام حیا را نیز بر عهده داشته است.
همان گونه که جوامع گوناگون بر اساس فضائل اخلاق اجتماعی بر لزوم پوشش و حجاب تاکید دارند آیات متعدد قرآن نیز بر پایه حکمت های والا به حکم وجوب پوشش و حجاب اسلامی پرداخته اند ازجمله، آیه 59 از سوره احزاب که می فرماید: «یا أَیهَا النَّبِی قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنینَ یدْنینَ عَلَیهِنَّ مِنْ جَلاَبِیبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى‏ أَنْ یعْرَفْنَ فَلا یؤْذَینَ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحیم [احزاب / 59] ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: جلبابها خود را بر خویش فرو افكنند، این كار برای اینكه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است، خداوند همواره آمرزنده رحیم است». همچنین آیه 30 و 31 از سوره نور خطاب به پیامبر(صلی الله علیه وآله) چنین حکم وجوب حجاب را بیان می فرماید: «قُلْ لِلْمُؤْمِنینَ یغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكى‏ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبیرٌ بِما یصْنَعُونَ * وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ یحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا یبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها …[نور / 30 و 31] به مؤمنان بگو چشم های خود را فرو گیرند، و عفاف خود را حفظ كنند. این برای آنان پاكیزه تر است، خداوند از آنچه انجام می دهند آگاه است. و به زنان با ایمان بگو چشم های خود را فرو گیرند، و دامان خویش را حفظ كنند و زینت خود را جز آن مقدار كه نمایان است آشكار ننمایند، و روسری های خود را بر سینه خود افكنند و زینت خود را آشكار نسازند».
این نوع آیات الهی به روشنی حکم حجاب را با پوشاندن موی سر و گردن تا بالای سینه معین و علاوه بر آیات قرآن در روایات اسلامی نیز بر حکم حجاب تاکید شده است و بر اساس همین مستندات آیات و روایات مردان و زنان مسلمانان از زمان حضور امامان معصوم (علیهم السلام) تاكنون، نسل به نسل معتقد و ملتزم به مراعات حکم حجاب اسلامی با كیفیت مشخص بوده اند و نه تنها در هیچ برهه ای از تاریخ اسلام پایبندی آنان به حجاب منقطع نشده، بلکه در زمان ائمه (علیهم السلام) نیز بحث حجاب اسلامی مورد تأیید و تأكید بوده است».[2]
همچنانکه بیان شد عرف جوامع بشری از دوره باستان تاکنون بر لزوم پوشش تاکید داشته اند. هرچند عقل و عرف جوامع حد معین و مشخصی را برای پوشش و حجاب را در نظر نمی گیرند اما اصل پوشش را بعنوان فضیلتی اجتماعی و مورد تأیید قرار می دهند ولی با این حال خردمندان بی غرض میزانی از پوشش كه موجب تحریك شهوت جنس مخالف نباشد، مانع فعالیت های روزمره نبوده، امنیت افراد و فضایل اجتماعی را تامین کند لازم می شمارند.
با این بیان میزان پوشش بیشتر بانوان نیز شائبه ای در وجوب حکم حجاب را ایجاد نمی کند، زیرا اصل پوشش، علاوه بر محافظت در برابر سرما و گرما، حفظ حیا از برهنگی كه یك فضیلت انسانی و فطری است را بعنوان عامل محوری پشتیبانی می کند، بنا بر محوریت فضیلت حیا، آموزه های وحیانی به جهت نوع حیا در بانوان پوشش متناسبی را نیز الزام می کنند، که حکمت های متعددی از جمله تفاوت های جسمی و روحی بانوان که در علوم فیزیولوژی، تشریح و روان شناسی بخشی از آن ها به اثبات رسیده را نیز در بر دارد، که متناسب با عدالت و حكمت است و اگر پوشش بانوان با مردان یکسان بود عین بی حکمتی و ظلم می شد، چه اینکه مكاتب الحادی و فمینیستی در عمل با کم کردن پوشش بانوان آنان را در معرض لذت گرای های شوم قرار داده، با انواع و اقسام تعرض های جنسی امنیت بانوان را در مخاطره اندخته و در حق حیثیت بانوان ظلم های جبران ناپذیری را مرتکب می شوند.
شریعت اسلامی، احکام ازجمله حكم حجاب را، برمبنای مصالح و مفاسد آحاد بشریت تدوین کرده است که علاوه بر تعالی معنوی مباحث زندگی دنیوی جوامع بشری را نیز سامان می بخشد.
بنابر این جهت مراعات فضائل اجتماعی باید بانوان پوششی متناسب و در شان وقهار و حیثیت مقام والای زن را داشته باشند تا میل جنسی شدیدتر مرد و تحریك آنی حتی با نگاه مردان از یك سو و آرامش جنسی زن، لطافت، زیبایی و میل به آرایش و خود نمایی، از طرف دیگر باعث مخاطرات اجتماعی نشده و صحنه كار و حضور اجتماعی، اقتصادی بانوان را در فضایی امن ایجاد نماید درباره میزان پوشش باید طبق آموزه های وحیانی نه سلایق مختلف اشخاص عمل کرد و ملتزم به حکمت و مصالح واقعی مد نظر دین بود، چه اینکه پذیرش چنین محدودیتی برای رسیدن به تعالی و ارزش های بالاتر، کاملا پسندیده است و شائبه ای از اینکه اجبار زنان به حجاب زایده تعصب و فشار مردان نسبت به زنان باشد را دربر ندارد.

——————————————————————————–
پی نوشت:

[1]. كاكس روت تریزویل، تاریخ لباس، ص 11.
[2]. شيخ حر عاملى، محمد بن حسن‏، وسائل الشیعة، ج 14، ص 146، موسسه آل البیت، قم، 1409 قمری.