در مبانی دین اسلام، دفاع حتی برای بانوان فضیلتی الزامی است، خصوصا نبرد یک ملت اعم از مرد و زن به منظور دفاع از سرزمین و ناموس ملی در مقابل متجاوزین به کیان اسلامی و حیثیت ملی، فضیلت دفاع در ردیف مهم‏ترین آموزه های دینی و فضائل اسلامی است که هم برای مردان و هم برای بانوان الزامی است. چه اینکه آموزهای اسلامی همان گونه که از ظلم و تجاوز نهی می کنند مطابق فضیلت الزامی دفاع از زیر بار ظلم و تجاوز رفتن نیز نهی می کنند چنانکه قرآن کریم بر این مهم با این بیان تاکید می فرماید: «لا تَظلِمونَ وَ لا تُظلَمونَ [بقره/ ۲۷۹] نه ظلم کنید و نه ظلم ببینید» این آیه الزام به فضیلت دفاع را تبیین و تاکید دارد مسلمانان باید با الزامی شمردن فضیلت دفاع از زیر بار تجاوز و ظلم رفتن نیز اجتناب كنند.

با توجه به الزام همگان حتی بانوان به دفاع برخی چنین شبهه می کنند که زن چگونه باید در جنگ و نبرد شرکت كند و این چه فضیلتی برای زن است که باید با مرد نامحرم بجنگد، مطابق با چه دلیلی زن باید فضیلت عفاف و حجاب را کنار بگذارد و با مرد نامحرم بجنگد؟

در پاسخ به این شبهه باید گفت که هیچ دلیلی وجود ندارد که برای نبرد دفاعی بانوان حتما باید فضیلت عفاف و حجاب را کنار بگذارند چه بسیار بانوان رزمنده ای که با حفظ عفاف و حجاب اسلامی در مقابل متجاوزین به شایستگی ایستادگی کردند، اینکه آموزه های وحیانی فضیلت دفاع را بر همه اعضای جامعه اسلامی اعم از زن و مرد الزامی شمرده به دلیل آن است که جنگی که دشمن متجاوز شروع کرده اگر به انجام برسد هیچ فضیلتی برای مسلمین باقی نخواهد ماند و کفار تمام حیثیت و ناموس مسلمین را زیر پا لگدمال خواهند کرد، در چنین موقعیتی، حتی فارغ از آموزه های وحیانی مطابق غریزه انسانی و فطری نبرد دفاعی حتی برای بانوان فضیلتی الزام آور می شود و وظیفه همه است كه به نوعی در این دفاع شركت داشته باشند.

با عنایت به فضیلت الزامی دفاع هم طبق مبانی عقلی و هم طبق منابع شرعی حضرت امام خمینی (رحمة الله علیه) تاکید می فرمایند:
«اگر خدای نخواسته زمانی یك هجومی به مملكت اسلامی بشود باید همه مردم زن و مرد حركت كنند. مسأله این طور نیست كه تكلیف منحصر به مرد باشد یا اختصاص به یك دسته ای داشته باشد. همه باید بروند و از مملكت خود دفاع كنند» [1] و نیز ایشان در جواب استفتائی كه در زمینه الزامی بودن دفاع برای بانوان از ایشان شده است تاکید می فرمایند:«دفاع بر هر شخص در حدود توانایی و امكانات واجب است».[2]
در بحث الزامی بودن فضیلت دفاع باید به این نکته توجه شود که الزام به دفاع به معنای این نیست كه مسلمانان از جمله بانوان در انجام سایر فرائض و فضائل دینی مجاز به ترك یا بی توجهی باشند. یعنی فضیلت دینی دفاع باید با مراعات تمام فضائل اخلاقی و احكام شرعی انجام پذیرد و در حین جهاد و انجام امورات در جبهه نیز باید تمام حدود و شئونات اسلامی مراعات شود.
حضرت امام خمینی (رحمه الله علیه) در این رابطه توصیه ای اخلاقی برای بانوان دارند، که چنین فرمودند:
«شما خانم ها، شما زن ها توجه به این معنا داشته باشید كه همان طوری كه بر مردها در جبهه لازم است كه جلو بروند و پیشقدم باشند، شما هم در خارج، در پشت جبهه باید كمك كنید» [3]

بنابراین شرکت در فضیلت دفاع ممكن است در اشكال گوناگون صورت بگیرد، كه زنان جامعه ما این فضیلت را در هشت سال دفاع مقدّس به بهترین شکل به انجام رساندند.
لذا شركت کردن زنان در فضیلت دفاع از کیان جامعه اسلامی دلیلی برای ترك و كنار گذاشتن سایر فضائل دینی، مثل رعایت حجاب و عفاف … نیست چه اینکه امکان عمل نمودن به این دو فضیلت دینی به خوبی ممكن است، همان گونه كه علاوه بر صدر اسلام در دفاع هشت ساله ما نیز بانوان با حفظ حجاب و عفاف از کیان اسلامی دفاع کردند. زیرا که شرکت در دفاع و سهیم بودن در این فضیلت دینی منحصر به حضور در خط مقدّم جبهه نیست، چون کار های زیادی درپشت جبهه است كه زنان حتی بهتر از مردان توانایی اداره آنها را داراند، مانند مداوای مجروحین و رسیدگی به امور بهداشتی رزمندگان و …. كه این کمک و امداد رسانی ها نیز علاوه بر جنگ های صدر اسلام در دفاع مقدّس ما نیز به خوبی به چشم می خورد.

برای مطالعه بیشتر می توانید به کتاب زن در آئینه دفاع مقدس، منتشر شده توسط واحد تبلیغات سپاه، چاپ اول، 1369 شمسی مراجعه فرمائید.

———————————–‌
پی نوشت:
[1]. موسوی خمینی، سید روح الله، صحیفه نور، ج 11، ص 117.
[2]. موسوی خمینی، سید روح الله، استفتائات، ج 1، ص 503.
[3]. موسوی خمینی، سید روح الله، صحیفه نور، ج 19، ص 281