با فرا رسیدن ایام حزن‌انگیز فاطمیه و سال روز شهادت حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) شایسته و مناسب است، که گوشه‌هایی از فضائل آن حضرت تبیین شود تا با نگاه ویژه‌ای آن حضرت را الگوی رفتار و اخلاق خویش قرار دهیم. در زیارت حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) در روز یک شنبه آمده است که: «السلام علیک یا ممتحنة امتحنک الله الذی خلقک قبلان یخلقک و کنت لما امتحنک به صابرة…[۱] سلام بر توای آزمایش شده، آن‌کس که تو را آفرید پیش از آن‌که تو را خلق کند آزمودت و تو در آن آزمایش بردبار و شکیبا بودی» این حدیث بیان می‌نماید: روح بزرگ و ملکوتی فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) از ناحیه خداوند متعال مورد آزمایش و امتحان قرارگرفته است پیش ازآن‌که خلق‌شده به دنیا بیاید. روح آن بانوی جلیله نوری از انوار الهی بوده و خداوند او را سال‌ها پیش از آفریدن بدن مطهره اش آفرید و بر اساس روایات در اطراف عرش الهی جای داشت.

این مطلب از آنجاست که بر اساس آموزه‌های وحیانی و روایات اسلامی، ارواح معصومین (علیهم‌السلام) سال‌ها پیش از خلقت ابدان مطهره آن بزرگواران آفریده شده‌اند. همچنان که در زیارت شریفه جامعه کبیره که از امام هادی (علیه‌السلام) آمده: «خلقکم الله انواراً فجعلکم به عرشه محدقین حتی منّ علینا بکم فجعلکم فی بیوت اذن اللهان ترفع و یذکر فی‌ها اسمه…[۲] خدا شمارا انواری آفرید و در اطراف عرش خودش قرارداد تا این که بر ما منت نهاد و شما را (به دنیا انتقال داد) و در خانه‌هایی قرار داد که امر به رفعت اش فرمود و به ذکر نام خدا در آن فرمان داد».
بر اساس روایات اسلامی خداوند متعال نور حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) را هزار سال پیش از آمدنش به دنیا آفرید. [۳] و از آنجا که خداوند متعال عالم به همه امور است، امتحان فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) به جهت اظهار مقام والا و جایگاه حقیقی آن حضرت صورت گرفته است و چون فلسفه امتحان اینست که استعداد و قابلیت شخص مورد امتحان تبلور یافته جلوه ممتازش نمایان‌تر شود، لذا خداوند این امتحان الهی را در مورد حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) به اجرا گذاشته و او را امتحان فرموده تا حامل فضائل و اسرار الهیه باشد و این چیزی است که مشیت و اراده الهی آن را در مورد حضرت صدیقه طاهره اقتضا کرده است، و البته درک حقیقت آن فوق فهم بشر است لذا آن بانوی بزرگوار از این امتحان سرافراز و موفق درآمده به‌گونه‌ای که مستحق لقب «صابره» شده است، البته ناگفته نماند حقیقت این امتحانات را فقط خدا و ائمه معصومین که حاملان اسرار الهی‌اند می‌دانند ولی با این‌ وجود «آنچه از روایات استفاده می‌شود این است که آن حضرت در مورد تحمّل علم و دانش و امانت الهی مورد امتحان و آزمایش قرار گرفته و خدای متعال او را واجد صابر بر حمل علم و امانت الهی یافته و به همین جهت مستحق حمل اسرار ربّانی گردیده است». [۴]
————————————-
پی نوشت:
[۱]. اسرار فاطمیه، مسعودی، شیخ محمد فاضل، ص ۵۴. و مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، ص ۱۰۰.
[۲]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۶۱۳، بحار، ج ۹۹، ص ۱۳۰.
[۳]. اسرار فاطمیه، پیشین، ص ۵۴.
[۴]. اسرار فاطمیه، پیشین، ص ۵۵.